इजरायलले गाजा पट्टीमा बिजुली आपूर्ति बन्द गर्ने निर्णय गरेपछि उक्त क्षेत्र गम्भीर मानवीय संकटको चपेटामा परेको छ। इजरायली अधिकारीहरूका अनुसार यो कदम हमासमाथि दबाब सिर्जना गर्ने रणनीतिको एक भाग हो, तर यसको प्रत्यक्ष असर गाजाका लाखौं सर्वसाधारण नागरिकमाथि परेको छ।

बिजुली आपूर्ति बन्दको असर

इजरायलले गत हप्ता गाजाका २० लाखभन्दा बढी प्यालेस्टिनीको क्षेत्रमा सामान आपूर्ति निलम्बन गरेको थियो। बिजुली आपूर्ति बन्द भएपछि गाजाका अस्पताल, विद्यालय, जल प्रशोधन केन्द्र, र अन्य अत्यावश्यक सेवाहरू प्रभावित भएका छन्। पानी आपूर्तिमा कठिनाइ उत्पन्न भएपछि पिउने पानीको अभाव पनि गम्भीर समस्या बनेको छ।

इजरायल-हमास वार्तामा दबाब

इजरायलले यो कदम हमासलाई वार्तामा झुकाउन चालिएको दाबी गरेको छ। इजरायल चाहन्छ कि हमासले बाँकी रहेका बन्धकहरूलाई रिहा गरोस् र दिगो युद्धविरामको लागि वार्ता अघि बढाओस्। तर, हमासले इजरायलको नाकाबन्दीलाई "भोकमरी नीति" भन्दै यसलाई अन्तर्राष्ट्रिय मानवीय कानुनको उल्लङ्घनको संज्ञा दिएको छ। हमासले बन्धकहरूको मुद्दा समाधान हुनुपूर्व स्थायी युद्धविरामको माग गरेको छ।

अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको प्रतिक्रिया

इजरायलको निर्णयलाई लिएर अन्तर्राष्ट्रिय समुदायबाट मिश्रित प्रतिक्रिया आएको छ। संयुक्त राष्ट्रसंघ मानव अधिकार कार्यालयले नागरिकका लागि जीवन आवश्यक वस्तुहरूको प्रवेशमा रोक लगाउनु "सामूहिक दण्ड" हुनसक्ने चेतावनी दिएको छ। अन्तर्राष्ट्रिय न्याय अदालतमा इजरायलमाथि मानवताविरोधी अपराधको मुद्दा चलिरहेको छ, जसमा यो कदम थप प्रमाणका रूपमा प्रयोग हुनसक्ने विश्लेषण गरिएको छ।

इजरायलको बचाउ

इजरायली अधिकारीहरूले भने बिजुली आपूर्ति बन्द गर्नुको कारण मानवीय सहायता रोक्नु नभई हमासलाई नियन्त्रणमा ल्याउनु भएको दाबी गरेका छन्। इजरायलले गाजा क्षेत्रमा पर्याप्त सहायता प्रदान गरिरहेको दाबी गर्दै संयुक्त राष्ट्रसंघलाई सहायता वितरण गर्न नसकेको आरोप लगाएको छ। उसले हमासलाई सहायता चोरी गरेको आरोप पनि लगाएको छ।

गाजामा स्थिति झन् भयावह

बिजुली आपूर्ति बन्द भएसँगै गाजाका बासिन्दाहरू दैनिक जीवनयापनमा थप कठिनाइको सामना गरिरहेका छन्। पानी प्रशोधन केन्द्रहरू प्रभावित भएपछि खानेपानीको अभाव झन् चर्किएको छ। रमजान महिनामा खाद्यान्नको मूल्य अत्यधिक बढेको छ, जसले सर्वसाधारणको दुःख दोब्बर बनाएको छ।

निष्कर्ष

गाजामा बिजुली आपूर्ति बन्द गर्ने इजरायली निर्णयले उक्त क्षेत्रमा मानवीय संकट गहिरिएको छ। अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले तत्काल हस्तक्षेप गरी गाजामा आवश्यक सेवाहरू पुनःस्थापना गर्न पहल गर्नुपर्ने आवश्यकता छ। इजरायल र हमासबीच वार्ताको माध्यमबाट दीर्घकालीन समाधान खोजी नगरेसम्म गाजाका सर्वसाधारणले गम्भीर कठिनाइ झेल्नुपर्ने अवस्था रहनेछ।

आपूर्ति बन्द गर्दा बन्धकहरूलाई असर पर्ने चेतावनी दिने उग्रवादी समूहले आइतबार आफ्नो अडानमा कुनै परिवर्तन नगरी इजिप्टका मध्यस्थकर्ताहरूसँगको पछिल्लो चरणको युद्धविराम वार्ता सम्पन्न गरेको बताएको छ।

इजरायलले वार्तालाई "अगाडि बढाउन" सोमबार कतारमा एक प्रतिनिधिमण्डल पठाउने बताएको छ।

इजरायलले सबै आपूर्ति बन्द गर्दा चेतावनी दिएको थियो कि अब पानी र बिजुलीको आवश्यकता पर्न सक्छ। इजरायलको ऊर्जा मन्त्रीले इजरायल इलेक्ट्रिक कर्पोरेशनलाई लेखेको पत्रमा गाजालाई बिजुली बेच्न बन्द गर्न भनिएको छ।

उक्त क्षेत्र र यसको पूर्वाधार धेरै हदसम्म ध्वस्त भएको छ, र अस्पतालहरू सहित अधिकांश सुविधाहरूले अब जेनेरेटर प्रयोग गर्छन्। हमासका प्रवक्ता हाजेम कसमले भने कि इजरायलले युद्ध सुरु भएदेखि नै "व्यावहारिक रूपमा" बिजुली काटेको छ र पछिल्लो निर्णयलाई इजरायलको "भोकमरी नीतिको अंश, सबै अन्तर्राष्ट्रिय कानून र मान्यताहरूको स्पष्ट उपेक्षा" भने।

प्यालेस्टिनीहरूको आवागमनको स्वतन्त्रताको अधिकारको रक्षा गर्न समर्पित इजरायली संस्था गिशाका अनुसार, डिसेलिनेशन प्लान्टले मध्य गाजाको देइर अल-बलाह क्षेत्रको लागि प्रति दिन १८,००० घनमिटर पानी उपलब्ध गराइरहेको थियो। कार्यकारी निर्देशक तानिया हरीले भनिन् कि यो जेनेरेटरमा चल्ने र प्रति दिन लगभग २,५०० घनमिटर पानी उत्पादन गर्ने अपेक्षा गरिएको छ, जुन ओलम्पिक स्विमिंग पूलमा हुने मात्रा बराबर हो।

गाजामा इन्धन प्रवेशमा इजरायलको प्रतिबन्धले ठूलो प्रभाव पार्छ, ह्यारीले भने, र पानीको अभाव एउटा बढ्दो समस्या हो, किनकि वितरण ट्रकहरूको लागि इन्धन आवश्यक पर्दछ।

आपूर्ति बन्द गरेकोमा इजरायलले तीव्र आलोचनाको सामना गर्नु परेको छ।

"नागरिकहरूको लागि जीवनका आवश्यक वस्तुहरूको प्रवेशमा कुनै पनि प्रकारको अस्वीकार सामूहिक दण्ड हुन सक्छ," संयुक्त राष्ट्र मानव अधिकार कार्यालयले शुक्रबार भन्यो।

अन्तर्राष्ट्रिय फौजदारी अदालतले गत वर्ष प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहूको गिरफ्तारी वारेन्ट जारी गर्दा इजरायलले "युद्धको विधिको रूपमा भोकमरी" प्रयोग गरेको विश्वास गर्ने कारण रहेको बताएको थियो। यो आरोप इजरायलमाथि नरसंहारको आरोप लगाउँदै अन्तर्राष्ट्रिय न्याय अदालतमा दक्षिण अफ्रिकाको मुद्दाको केन्द्रबिन्दु हो ।

इजरायलले आरोपहरूको खण्डन गर्दै पर्याप्त सहायता उपलब्ध गराएको र अभावको दोष संयुक्त राष्ट्रसंघले वितरण गर्न नसक्नुलाई दिएको आरोप लगाएको छ। उसले हमासलाई सहायता चोरी गरेको पनि आरोप लगाएको छ।

यमनमा इरान समर्थित हुथी विद्रोहीका नेता अब्दुल मलिक अल-हुथीले शुक्रबार चेतावनी दिएका छन् कि यदि गाजामा सहायता पुनः सुरु भएन भने चार दिन भित्र यमनबाट इजरायलसँग सम्बन्धित जहाजहरूमाथि आक्रमण पुनः सुरु हुनेछ। हुथीहरूले आफ्नो पहिलेको आक्रमणलाई त्यहाँका प्यालेस्टिनीहरूसँगको ऐक्यबद्धता भनेर वर्णन गरेका छन्।

युद्धविरामले अक्टोबर ७, २०२३ मा दक्षिणी इजरायलमा हमासको नेतृत्वमा भएको आक्रमणबाट सुरु भएको इजरायल र हमासबीचको अहिलेसम्मकै सबैभन्दा घातक र विनाशकारी लडाईंलाई रोकेको छ। पहिलो चरणमा लगभग २००० प्यालेस्टिनी कैदीहरूको रिहाइको बदलामा २५ जीवित बन्धकहरू र अन्य आठ जनाको अवशेष फिर्ता गर्न अनुमति दिइएको थियो।

इजरायली सेना गाजा भित्रको बफर जोनमा फर्किएको छ, लाखौं विस्थापित प्यालेस्टिनीहरू उत्तरी गाजामा फर्किएका छन् र इजरायलले आपूर्ति बन्द नगरेसम्म दैनिक सयौं ट्रक सहायता भित्रिने गरेको छ।

बुधबार ह्वाइट हाउसले हमाससँग अमेरिकाको प्रत्यक्ष वार्ताको आश्चर्यजनक पुष्टि गर्‍यो ।

आइतबार, राजदूत एडम बोहेलरले इजरायली प्रसारक कानलाई भने कि हमासले निशस्त्रीकरण गर्दा पाँच देखि १० वर्षको युद्धविरामको सुझाव दिएको छ। लडाकू समूहले पहिले निशस्त्रीकरणलाई अस्वीकार्य भनेको छ।

अमेरिकासँगको सम्पर्कको बारेमा छलफल गर्न नाम न छाप्ने सर्तमा बोल्दै हमासका एक वरिष्ठ अधिकारीले भने कि समूहले स्वतन्त्र प्यालेस्टिनी राज्य समावेश गर्ने "निष्पक्ष र न्यायपूर्ण समाधान" को बदलामा हतियार राख्ने आफ्नो लामो समयदेखिको अडान व्यक्त गरेको छ।

बोहेलरले सीएनएनलाई यो पनि भने कि "मलाई लाग्छ कि तपाईंले दीर्घकालीन युद्धविराम जस्तो केहि देख्न सक्नुहुन्छ, जहाँ हामी कैदीहरूलाई माफी दिन्छौं, जहाँ हमासले आफ्नो हतियार राख्छ, जहाँ तिनीहरू सहमत हुन्छन् कि तिनीहरू अगाडि बढ्ने राजनीतिक दलको हिस्सा होइनन्। मलाई लाग्छ कि यो वास्तविकता हो। यो साँच्चै नजिक छ।"

जब बोहलरलाई सोधियो कि उनी फेरि लडाकू समूहसँग कुरा गर्छन्, उनले जवाफ दिए, "तपाईंलाई कहिल्यै थाहा छैन।"

उनले थपे: "मलाई लाग्छ केही हप्ता भित्रै केही मिल्न सक्छ," र अमेरिकीहरूलाई मात्र नभई सबै बन्धकहरूलाई रिहा गर्ने सम्झौताको आशा व्यक्त गरे। बोहेलरले गाजामा रहेका पाँच अमेरिकी बन्धकहरूमध्ये चार जनाको मृत्यु भइसकेको र एडन अलेक्ज्याण्डर जीवित रहेको बताएका छन्।

आइतबार हमासले वार्ताको बारेमा उल्लेख गरेन, तर प्यालेस्टिनीहरूले राष्ट्रपति र व्यवस्थापिकाको चुनाव नगरेसम्म गाजा सञ्चालन गर्न टेक्नोक्रेटहरूको स्वतन्त्र समिति स्थापना गर्ने प्रस्तावको समर्थन दोहोर्‍यायो।

अक्टोबर २०२३ मा हमासले गरेको आक्रमणमा इजरायल भित्र लगभग १,२०० जनाको मृत्यु भएको थियो, जसमा प्रायः सर्वसाधारण थिए र २५१ जनालाई बन्धक बनाइएको थियो। धेरैजसोलाई युद्धविराम सम्झौता वा अन्य व्यवस्थामा रिहा गरिएको छ।

धेरै इजरायलीहरूले सबैलाई घर फर्काउन सम्झौताको लागि दबाब दिइरहेका छन्। "हामी इजरायली सरकारलाई स्पष्ट सन्देश पठाउन यहाँ आएका छौं: ढिलाइ बन्द गर," मारिएका बन्धक अव्राहम मुन्डरका भतिजा जाहिरो शहर मोरले इजरायलको रक्षा मन्त्रालय बाहिर राखिएका पालहरू अगाडि एक प्रदर्शनमा भने।

इजरायलको सैन्य आक्रमणका कारण गाजामा ४८,००० भन्दा बढी प्यालेस्टिनीहरू मारिएका छन्, जसमा धेरैजसो महिला र बालबालिका छन्, गाजाको स्वास्थ्य मन्त्रालयले मृतकहरूमध्ये कति जना लडाकू थिए भन्ने कुरा उल्लेख गरेको छैन।

गाजामा आपूर्ति बन्द भएपछि, प्यालेस्टिनीहरूले मुस्लिम पवित्र रमजानको महिनामा घट्दो वस्तुहरूको मूल्यमा तीव्र वृद्धि भएको रिपोर्ट गरिरहेका छन्।

"युद्धविराम सुरु भएदेखि, स्थितिमा थोरै सुधार आएको छ। तर त्यसभन्दा पहिले, स्थिति धेरै खराब थियो," दक्षिणी शहर खान युनिसका फारेस अल-केइसीले भने।

स्रोत:गूगल न्यूज